Set, Σήθ (greckie), Sutekh, Setech (egipskie), hebr. שת Szet– egipski bóg burz, pustyń, ciemności i chaosu, także bóstwo o charakterze demonicznym istniejące jako niezbędna dla utrzymania maat przeciw waga dla "dobrych" bóstw. Syn bogini Nut i boga Geba ulubiony wnuczek Re i jego wierny sługa, który co noc bronił barki boga słońca przed straszliwym wężem chaosu Apopem, brat Ozyrysa, Izydy a także Neftydy która równocześnie była jego żoną. Był ojcem gadziego boga rzeki - Sobka i według niektórych wersji mitów Anubisa, który uważany był wedle innych za owoc zdrady Neftydy z Ozyrysem.
Historia[]
Mówi się, że już w przy narodzinach objawiła się jego demoniczna natura - przychodząc na świat niemalże rozerwał ciało Nut. Śmiertelnie zazdrosny o swego brata Ozyrys , który był królem Egiptu, Set zabił go, po czym sam zyskał władzę.
Panowanie Seta skończyło się wraz z przybyciem Horusa - syna Ozyrysa. Początkowo nie musiał się nim przejmować, jako że sam Re poparł Seta jako prawdziwego wojownika i swego obrońcę(podczas gdy Horusa uznał za młodego i słabego).
Izyda jednak zdołała przechytrzyć Seta. Przybrawszy postać staruszki, przedstawiła mu się jako matka-wdowa młodego farmera, którego rodzinę inny farmer chciał przegonić z rodzinnej ziemi, wykorzystując fakt śmierci ojca(sprytnie przytoczona historia Ozyrysa i Horusa), a następnie poprosiła go o wsparcie. Ten, niedomyśliwszy się podstępu, bezmyślnie rzekł, iż dopóty syn dawnego pana żyje, nie może nikt inny zgarnąć ziemi. Wówczas Izyda odrzuciła swe szaty i oznajmiła mu, iż pokonał tak sam siebie, a tron Egiptu należał do jej syna, Horusa.
Wściekły Set jednak nie dał za wygraną - postanowił sam osobiście pozbyć się Horusa. Zaproponował mu pojedynek - obaj zmienili by się w hipopotamy i zanurkowali w Nilu. Wygrałby ten, kto wytrzymałby pod wodą dłużej. Horus zgodził się, a tymczasem Set przygotował na niego zasadzkę. Na szczęście Izyda wyczuła podstęp i harpunem przegoniła Seta, gdy ten chciał zaatakować.
Istnieje przypuszczenie, że ten mit jest odzwierciedleniem realnych wydarzeń. Według Steli Szabaki, Geb, by skończyć spór między Horusem a Setem, podzielił Egipt na dwie połowy: Górny (pustynne południe), który otrzymał Set i Dolny (północny rejon delty Nilu) podarowany Horusowi. Jednak później Geb miał zdecydować się oddać cały Egipt Horusowi. Zwolennicy historycznej interpretacji tego mitu, widzą tu wspomnienie możliwego podboju Górnego Egiptu (kraina Seta) przez Dolny (kraj Horusa). Hipoteza ta styka się jednak z pewnym problemem: w rzeczywistości to Górny Egipt objął dominację nad Dolnym. Prosta interpretacja historyczna jest więc wykluczona. Istnieją próby wytłumaczenia tej sprzeczności. Według jednej z nich, zarówno Horus jak i Set byliby czczeni w Górnym Egipcie zjednoczeniem. Mit miałby odzwierciedlać konflikt pomiędzy czcicielami obydwu bóstw.
Wygląd[]
Przedstawiany jako człowiek z głową nieznanego zwierzęcia, nazywanego przez egiptologów „zwierzęciem Seta” lub „tyfonicznym stworem”. W czysto zwierzęcej postaci miał zakrzywiony ryj, trójkątne uszy, rozwidlony ogon i psie ciało. Zwierzę Seta nie przypomina żadnego konkretnego istniejącego zwierzęcia, wygląda za to jak pomieszanie osła, mrównika i szakala. Zwierzę Seta próbuje się identyfikować z samym osłem lub z chartem. Zwierzę Seta uważane było za zwierzę pustynne. Współcześnie niektórzy sądzą, iż jest nim Salaawa , parias podobny do dingo.
Salaawa
Kult Seta[]
Początkowo czczony jako bóg całego państwa w Górnym Egipcie przez Hyksosów - pełnił rolę boga nomadów, władcy pustyń i patrona wojowników.
Wraz z rozwojem kultów innych bogów, począwszy od XXII dynastii, staje się wcieleniem zła. Ostatecznie przedstawiany był jako antagonista i utożsamiany z wężem Apophisem(co jest nielogiczne, ponieważ obaj byli zaprzysięgłymi wrogami).
Znany w całym Egipcie w okresie dynastycznym. W czasach XIX i XX dynastii (ok. 1320-ok. 1085 p.n.e.) czczony również w Tanis jako opiekun królestwa. W okresie Nowego Państwa jego kult był zwalczany.
Współcześnie czczony w tzw. Świątyni Seta, niewielkiej sekcie, powstałej na skutek rozłamu w Kościele Szatana.