Odyseusz (Odys, Ulisses, grecki: Ὀδυσσεύς Odysseús, łacina: Ulixes) – w Mitologii Greckiej król Itaki; bohater Odysei Homera.
Odyseusz oślepiający Polifema, protoatycka amfora czarnofigurowa, VII w. p.n.e.
Uchodził za syna herosa Laertesa i jego małżonki Antyklei. Według mitu był najprzebieglejszym z królów biorących udział w wojnie trojańskiej, autorem podstępu, dzięki któremu Grecy wygrali wojnę – konia trojańskiego. W podróży powrotnej do Itaki przeżył wiele przygód. Powszechnie uważa się, że do końca pozostał wierny swej żonie Penelopie, co nie jest prawdą, gdyż zgodnie z treścią Odysei[1] oraz mitologią grecko-rzymską[2] miał potomstwo z czarodziejką Kirke oraz sypiał z zakochaną w nim nimfą Kalipso (córka Atlasa), która oferowała mu nieśmiertelność. Obok Heraklesa i Tezeusza jest najbardziej znanym bohaterem greckich mitów i legend. Synem Odyseusza był Telemach.
Pochodzenie[]
Podobnie jak w przypadku większości greckich królów, ród Odyseusza także wywodził się od bogów. Jego ojciec Laertes był synem Arkejsjosa (Arkizjosa), potomka (a według mniej popularnych wersji mitu nawet syna) Zeusa. Natomiast matka Odyseusza, Antyklea, była córką znanego oszusta Autolykosa, syna Hermesa.
Wojna trojańska[]
Gdy Helena Trojańska została porwana i królowie greccy szykowali się do wspólnej wyprawy na Troję, przyłączył się do nich także Odyseusz. Z żalem opuścił swą żonę i narodzonego właśnie syna Telemacha.
Na wojnie spędził 10 lat, by w końcu dzięki podstępowi zapewnić greckim najeźdźcom zwycięstwo. W innej wersji mitu nie wymyślił fortelu sam, a podpowiedziała mu go Atena. Z jego inicjatywy zbudowano wielkiego drewnianego konia, w środku którego ukryli się najmężniejsi wojownicy. Reszta armii, pozorując odwrót, odpłynęła na niewielką odległość od miasta.
Sytuacja na Itace[]
Podczas jego nieobecności na wyspie pojawili się zalotnicy ubiegający się o rękę Penelopy, przekonani o jego śmierci. Bez skrupułów wykorzystywali święte prawo gościnności, wyrządzając rozliczne szkody w majątku. Odyseusz, przybywszy za sprawą Ateny pod postacią żebraka, wziął udział w konkursie, w którym nagrodą miała być ręka jego żony (spisek ten był również jego autorstwa). Zadaniem, które musieli wykonać zawodnicy było strzelenie z łuku tak, by strzała przeleciała przez otwory w dwunastu toporach ustawionych w rzędzie. Okazało się jednak, że nikt z pozostałych konkurentów nie ma dość siły, by choćby naciągnąć łuk króla Itaki. Odyseusz jako jedyny strzelił perfekcyjnie, a następnie ujawnił swoją tożsamość i z pomocą syna wymordował wszystkich zalotników.
Bibliografia[]
- "Iliada" i "Odyseja" Homera
- "Mitologia" Jana Parandowskiego
- "Przygody Odyseusza" Jana Parandowskiego