Atlas (mit.grecka) - tytan syn Japetosa i okeanidy Azji, mąż okeanidy Plejone ojciec Atlantyd (Plejady, Hiady, Hesperydy) oraz według Homera nimfy Kalipso. Był bratem Prometeusza, Epimeteusza oraz Menojtiosa. Został skazany przez Zeusa za udział w tytanomachii na dźwiganie sklepienia niebieskiego na barkach gdzieś na dalekim zachodzie.
Jedenasta praca Heraklesa w służbie Eurysteusza miała polegać na kradzieży jabłek z ogrodu Hesperyd, córek Atlasa, który brał udział w tym przedsięwzięciu.
Gdy Perseusz wracał z wyprawy przeciw Meduzie, postanowił zatrzymać się w zachodniej Afryce. Ponieważ jednak był synem Zeusa, spotkał się z wyjątkowo nieprzyjemnym powitaniem ze strony Atlasa. Rozgniewany heros pokazał tytanowi głowę jednej z gorgon i zamienił go w kamienną górę, którą nazwano imieniem tytana.
Już Herodot (Dzieje 4, 184) utożsamiał go z górami w północno-zachodniej Afryce.
Najsłynniejsze wyobrażenia Atlasa w sztuce –metopa w świątyni Zeusa w Olimpii, Atlas Farnezyjski – kopia w muzeum w Neapolu.
Według niektórych autorów, szczególnie zwolenników historii o Atlantydzie, Atlas miał być synem Posejdona i herosem, a narodzić się miał ze związku z nimfą Klejto. Ten Atlas miał podobno jedenastu braci, z którymi razem założył największe miasta Atlantydy. Często utożsamiano go z wyżej opisanym Atlasem.
| Postacie z mitologii greckiej | |
|---|---|
| Protogenoi | |
| Pierwsze pokolenie tytanów | |
| Drugie pokolenie tytanów | |
| Bogowie olimpijscy | |
| Pomniejsi bogowie | |
| Półbogowie | |
